bugut yazıtları ne demek?

Bugut yazıtları, Orhun Abideleri veya Orhun Yazıtları olarak da bilinen 8. ve 9. yüzyıllarda Türkler tarafından yazılan anıt yazıtlardır. Moğolistan'ın Orhun Nehri vadisinde yer alan bu yazıtlar, Türklerin tarih öncesi dönemlerinden ve Orta Asya'dan Orta Doğu'ya yayılan Türk medeniyetinin kökenlerinden bahseden önemli kaynaklardır.

Bugut yazıtları, Göktürk Kağanlığı dönemine ait olup Türk boylarının hükümet yapısını, toplumsal düzenini ve dini inançlarını gösterir. İki büyük anıtın yanı sıra, Bugut yazıtlarının bazı bölümleri de Selçuklu dönemi Türkçesinde yazılmıştır.

Anıtlar, İlteriş Kağan ve Bilge Kağan adlı iki Türk hükümdarına atfedilmektedir. İlteriş Kağan anıtı, 720 yılında inşa edilmiştir ve Göktürk İmparatorluğunun güçlü bir şekilde yeniden ortaya çıkışını kutlar. Bilge Kağan anıtı, 732 yılında tamamlanmıştır ve Göktürk İmparatorluğu'nun zirvesini temsil eder.

Bugut yazıtlarında, Türklerin kurucusu kabul edilen Bozkurt Kağan (Asena) ve İstemi Yabgu adındaki kahramanlık hikayeleri, Türk mitolojisi ve şamanizm gibi kültürel unsurlar da yer almaktadır. Yazıtlar, Orhun Türkçesi olarak adlandırılan bir Türk dilinde yazılmıştır ve bu dil, günümüzdeki Türk dillerinin öncüsü olarak kabul edilir.

Bugut yazıtları, Türk tarih, dilbilim ve kültürü için büyük öneme sahiptir. İlk defa Orhun Vadisi'nde 1889 yılında Sibirya kökenli bir Türkolog olan Wilhelm Radloff tarafından keşfedilmişlerdir. Yazıtlar, bugün Moğolistan'da yer alan Har Horın Höşöö Taşları Müzesi'nde sergilenmektedir.